Συμβουλές φωτογράφισης: η φωτογραφία κάτω από το νερό

Οι υποβρύχιες φωτογραφίες, παρά τη δυσκολία τους, γοητεύουν και προσελκύουν αρκετούς ερασιτέχνες φωτογράφους που θέλουν να εξερευνήσουν τον βυθό αλλά και τις δημιουργικές δυνατότητές τους.



Για να βοηθηθούν οι αναγνώστες που ενδιαφέρονται για αυτό το εξειδικευμένο είδος φωτογραφίας, ο ιχθυολόγος, δύτης και φωτογράφος Φίλιππος Μαράκης μοιράστηκε μαζί μας ορισμένες εικόνες από το αρχείο του και διατύπωσε χρήσιμες συμβουλές.

Με κόντρα φωτισμό

Αντίστοιχη φωτογραφία με την παραπάνω, μπορεί να πραγματοποιηθεί και με μία underwater compact. Στο προκείμενο, τα πράγματα ήταν “εύκολα” γιατί δεν χρειάστηκε κάποια τεχνητή πηγή φωτισμού. Το τρικ εδώ είναι να φέρουμε κατά μέτωπο τον ήλιο -από κάτω προς τα πάνω- για να πάρουμε αυτό το συγκεκριμένο ύφος με το κόντρα φως και το highlight. Με τον τρόπο αυτό πετύχαμε να αποδοθούν σαν σκιές οι δύτες, ακριβώς όπως τους βλέπουμε εκτός νερού. Η λήψη έγινε με κλειστό το flash. Κατά τη διάρκεια της αποσυμπίεσης των δυτών είχα τη δυνατότητα και τον χρόνο να πειραματιστώ με τη σύνθεση. Έτσι έκανα αρκετές λήψεις τοποθετώντας σε άλλα σημεία μέσα στο κάδρο την αλυσίδα, τη θέση του σκάφους, τους δύτες κλπ.

Λήψεις macro

Η λήψη αυτή έχει γίνει σε βάθος περίπου πέντε μέτρων και πρόκειται για macro. Όπως και σε όλα τα macro χρειαζόμαστε τον κατάλληλο εξοπλισμό. Αν επιλέξουμε compact θα πρέπει να διαθέτει επιλογή macro. Οι DSLR μας διευκολύνουν χάρη στη δυνατότητα να ρυθμίζουμε διάφραγμα ανάλογα με το επιθυμητό βάθος πεδίου. Όπως ακριβώς ισχύει και στα κανονικά macro, στην …στεριά! Εδώ όμως πρέπει να χρησιμοποιήσουμε και flash γιατί μας ενδιαφέρει η αποτύπωση των χρωμάτων, οπότε πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με τα διαφράγματα για να μη βγάλουμε υποφωτισμένο (μπουκωμένο) ή υπερφωτισμένο (καμμένο) αποτέλεσμα. Στη συγκεκριμένη εικόνα έχω εστιάσει στο στόμα του ψαριού που έχει ένα παράσιτο. Στον βυθό, όπως παντού στη φύση, πρέπει να να πλησιάζουμε τα θέματα με προσοχή. Για αρχή, μπορεί κάποιος να πειραματιστεί σε ακίνητα αντικείμενα όπως κοχύλια ή καβούρια που κινούνται αργά. Είναι δύσκολο να εστιάσουμε τέλεια και να έχουμε την απόλυτη ευκρίνεια εξαρχής.

Θέματά στα ρηχά

Αυτή είναι μια σκολόπεντρα. Την βρίσκουμε από λίγα εκατοστά μέσα στον βυθό μέχρι και βαθύτερα από τα 60 μέτρα. Είναι πολύ εύκολο να τη βρει κανείς και κινείται πάρα πολύ αργά. Συγχρόνως είναι πολύ όμορφη και αποτυπώνεται εντυπωσιακά στη macro φωτογραφία.

Μια φωτογραφία half – half, όπως την ονομάζουμε, γίνεται στο 90% περιπτώσεων με ευρυγώνιους φακούς. Eίναι σχετικά εύκολη τεχνική αν δουλευτεί..
Bυθίζουμε τη μηχανή μας μέχρι τη μέση στο νερό αφού έχουμε επιλέξει το κάδρο ενώ ταυτόχρονα κοιτάμε και μεις μέσα από το σκόπευτρο. Επειδή υπάρχει συνεχής ανακίνηση του νερού πρέπει να παρακολουθούμε σε ποιο σημείο θέλουμε να κάνουμε το «κλικ» έτσι ώστε να μας δώσει το αποτέλεσμα που επιθυμούμε.

ΑΣΦΑΛΕΙΑ!
Θα πρέπει να γνωρίζουμε τα νερά που πρόκειται να βουτήξουµε, να έχουµε ΠΑΝΤΑ ΔΕΥΤΕΡΟ ΑΤΟΜΟ μαζί μας, και να προσέχουµε να µην υπάρχουν σκάφη κλπ. τριγύρω. Στο σηµείο που καταδυόµαστε τοποθετούµε την ειδική πορτοκαλί σηµαδούρα!

Α/Μ βυθός

Αυτή η φωτογραφία είναι τραβηγμένη σε βάθος τριών μέτρων. Προέκυψε τυχαία ενώ έκανα στάση αποσυμπίεσης για να αναδυθώ. Το παιδί βουτούσε ξανά και ξανά προσπαθώντας να ψαρέψει ή μάλλον να παίξει. Η συγκεκριμένη λήψη ήταν εύκολη γιατί δεν χρειαζόταν flash. Άλλωστε η εμβέλεια του δεν αρκεί για τέτοια απόσταση. Είναι μια φωτογραφία που μπορεί κάποιος να βγάλει με compact ή actioncam. Σε κάθε φωτογραφία προσέχουμε να υπάρχει ένα στοιχείο ενδιαφέροντος. Για παράδειγμα, σε αυτή τη σύνθεση έχω εστιάσει την προσοχή μου στις διαγώνιες. Αν και δουλεύω συνήθως με κλειστά διαφράγματα f/8 ως f/11, επειδή ήμουν μακριά από το παιδί και χρειαζόμουν αρκετό φως χρησιμοποίησα ανοικτό διάφραγμα, γύρω στο f/5,6. Αυτή τη φωτογραφία την διάλεξα για να σχολιάσουμε την α/μ αισθητική στην υποβρύχια φωτογραφία, μια προσέγγιση που αρχικά ξενίζει. Δεν πρέπει να φοβόμαστε να δουλέψουμε το ασπρόμαυρο. Έχω αρκετές λήψεις υποβρύχιας πανίδας και χλωρίδας που ενώ δίνουν δυνατό χρωματικό αποτέλεσμα, έχω επιλέξει -εσκεμμένα- την ασπρόμαυρη εκδοχή. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, λόγω της απόστασης από το θέμα – τον δύτη- το χρώμα που κυριαρχούσε ήταν μπλε τιρκουάζ ενώ το λευκό χανόταν. Οπότε η συγκεκριμένη φωτογραφία λειτούργησε διαφορετικά, ίσως καλύτερα, ως ασπρόμαυρη.

Tι διδάσκει η φυσική για τις υποβρύχιες λήψεις

Κάτω από την επιφάνεια του νερού μειώνεται το φως και τα χρώµατα σκουραίνουν. Αυτό οφείλεται στο φαινόµενο απορρόφησης που µεγαλώνει όσο αυξάνεται το βάθος. Κάθε χρώμα επηρεάζεται διαφορετικά από την απορρόφηση. Το κόκκινο απορροφάται έως τα τρία µέτρα, το πορτοκαλί στα πέντε µέτρα και το κίτρινο στα δέκα µέτρα. Στα µεγάλα βάθη µένει µόνο το µπλε. To ίδιο ισχύει και στον οριζόντιο άξονα. Επίσης ο διαθλαστικός δείκτης του νερού είναι διαφορετικός από αυτόν του αέρα. Για αυτό τα αντικείµενα µέσα στο νερό εµφανίζονται κατά 33% µεγαλύτερα και 25% πιο κοντά από ό,τι είναι στην πραγµατικότητα. Παραπέρα, η ποσότητα φωτός που φτάνει στο βυθό εξαρτάται από τη κατάσταση της επιφάνειας, τον καιρό και την ώρα της ηµέρας. Επίσης σε ένα βαθµό σχετίζεται µε τη θερµοκρασία του νερού. Τα ταραγµένα νερά αντανακλούν περισσότερο νερό από τα ήρεµα. Το φως που πέφτει διαγώνια αντανακλάται σε µεγαλύτερο βαθµό συγκριτικά με το απευθείας. Συνεπώς καλύτερες φωτιστικές συνθήκες θα πάρουµε µια ηλιόλουστη µέρα, σε ήρεµα νερά ανάµεσα στις 10 το πρωί και τις 2 το µεσηµέρι που ο ήλιος είναι ψηλά. Στα ρηχά θα υπάρχει ακόµα αρκετό φως και πιο αργά. Προχωρώντας σε βάθος θα πρέπει να βοηθήσουμε τη λήψη, είτε ενεργοποιώντας το flash ή χρησιμοποιώντας ένα ή και παραπάνω αυτόνομα υποβρύχια φλας – strobes.

Ναυάγια

Η Ελλάδα έχει τα περισσότερα καταγεγραμμένα ναυάγια στην Ευρώπη. Όχι μόνο πλοία αλλά και πάρα πολλά βυθισμένα αεροσκάφη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το συγκεκριμένο ναυάγιο είναι σχετικά εύκολο να το προσεγγίσουμε και να το φωτογραφίσουμε καθώς το πλησιάζουμε από την ακτή κολυμπώντας. Σε αυτά τα θέματα χρειαζόμαστε ευρυγώνιο φακό, άρα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και compact αν δεν έχουμε καλύτερο εξοπλισμό. Έχω χρησιμοποιήσει σε χαμηλή ένταση το flash για να αναδειχθεί το καφέ της σκουριάς και να χάνεται χρωματικά πίσω στο μπλε. Γενικότερα, στα ναυάγια, λόγω του μεγέθους τους, χρησιμοποιώντας φώτα παίρνουμε χρωματικά σωστά το κομμάτι που βρίσκεται κοντά στον φακό. Η χρωματική απώλεια ισχύει και για τον οριζόντιο άξονα αλλά μπορούμε να την αξιοποιήσουμε ως ένα πολύ ωραίο εφέ. Οπότε αν έχουμε τη δυνατότητα εξωτερικής φωτιστικής πηγής, καλό είναι να τη χρησιμοποιήσουμε.

Tips

• Προτιμούμε τα κλειστά διαφράγματα και τη χρήση τεχνητού φωτισμού (flash ή flash-strobe) για καλύτερo χρώμα και εικόνες με μεγάλο βάθος πεδίου.
• Με κλειστό διάφραγμα και χρήση flash παίρνουμε και το εντυπωσιακό black effect(=μαύρο εφέ).
• Προσεγγίζουμε ήσυχα το (ζωντανό) θέμα. Καταδυόμαστε και κολυμπάμε με πάρα πολύ απαλές κινήσεις μέσα στο νερό.
• Εκμεταλλευόμαστε τη διαφάνεια του νερού. Αυτό το τιρκουάζ- μπλε μας δίνει πολύ καλλιτεχνική χροιά.
• Μελετάμε τη φυσική. Αν εμπεδώσουμε τη θεωρία και από ποιο σημείο και μετά έχουμε χρωματική απώλεια, τότε αξιοποιούμε την συγκεκριμένη πληροφορίας προς άφελός μας. Πριν τη λήψη θα ξέρουμε πως θα βγουν τα χρώματα.
• Για να είσαι υποβρύχιος φωτογράφος πρέπει να έχεις εκπαιδευτεί στις καταδύσεις. Ερασιτεχνικά -με ελεύθερη κατάδυση- μπορούμε να βγάλουμε τα πιο προσβάσιμα θέματα σε μικρά βάθη. Αν θέλουμε να ασχοληθούμε πιο σοβαρά με την υποβρύχια φωτογραφία θα πρέπει πρώτα να μάθουμε κατάδυση. Απευθυνόμαστε σε έναν φορέα ώστε να πάρουμε την πιστοποίηση open water, που δίνει τη δυνατότητα κατάδυσης μέχρι και τα 21 μέτρα. Πρέπει πρώτα να είμαστε καλοί δύτες και μετά να πιάσουμε τη φωτογραφική μηχανή.

Πηγή photo.gr