Παρασκευή 10 Νοεμβρίου 2017

Ο κεκλιμένος Πύργος της Πίζας


Ο κεκλιμένος Πύργος της Πίζας είναι ένα από τα σημαντικότερα κτίσματα της Μεσαιωνικής Ευρώπης. Σήμερα αποτελεί πόλο έλξης και αφορμή για πολλούς τουρίστες να επισκεφθούν την πόλη της Πίζας, που βρίσκεται στην βορειοδυτική Ιταλία. Η ανάπτυξη της μεσαιωνικής πόλης ξεκινά στις αρχές του 11ου αιώνα και η αστική μορφή της βασίζεται στην ομοιογένεια ενός οικοδομικού πλέγματος, που αποτελείται από όμοια μοτίβα, τα οποία επαναλαμβάνονται ρυθμικά.



Το εκπληκτικό σύμπλεγμα των εκκλησιαστικών οικημάτων, κομμάτι του οποίου είναι και ο Πύργος της Πίζας, δημιουργείται παράλληλα με την πόλη στο βορειοδυτικό άκρο. Διαμορφώνεται έτσι γύρω από το Ντουόμο ένα σύνολο μνημείων, σε απόσταση μεταξύ τους μέσα σ’ έναν ανοιχτό χώρο. Ο Καθεδρικός Ναός, το Βαπτηστήριο και ο Πύργος της Πίζας διακρίνονται για την εξαίρετη ρυθμική τους ομοιογένεια, αν και η κατασκευή τους κράτησε από το 1063 ως το 1350.

Στο κέντρο μια χλοερής πλατείας που επιτείνει τη λαμπρότητα των μαρμάρινων εξωτερικών τους, τα κτίσματα αυτά που διαφέρουν τόσο πολύ μεταξύ τους, συνδέονται από άποψη ύφους με την περιοδική χρήση ανοιχτών αψίδων και ένθετης μαρμάρινης διακόσμησης. Ο καθεδρικός ναός, με την όμορφη δυτική πρόσοψή του (κάτω), ορθώνεται σε αψιδωτούς ορθοστάτες με μια αρμονία που τη συναντάς σπάνια από την εποχή των ελληνικών ναών. Η επικίνδυνη κλίση του περίφημου καμπαναριού είναι ένα πρόσθετο στοιχείο στο χαρακτήρα του θαυμάσιου αυτού συγκροτήματος.

Συγκεκριμένα ο Πύργος τοποθετείται πίσω από τον Καθεδρικό Ναό στην Πλατεία του Ντουόμο και είναι το ανεξάρτητο κωδωνοστάσιο του Ναού. Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1173 και ολοκληρώθηκε σε τρία στάδια. Η υλοποίηση διήρκεσε περισσότερο από έναν αιώνα λόγο των πολέμων της Πίζας με την Γένοβα και την Φλωρεντία.Η μορφή του, βαριά και επιβλητική, διέπεται από μια καθαρότητα όσον αφορά τις φόρμες και την υλικότητα (μάρμαρο), η οποία όμως διαταράσσεται κατακόρυφα , δημιουργώντας έτσι μια παράδοξη σχέση με την βαρύτητα. Ο De Angelis d’ Ossat υποστηρίζει πως η κλίση του Πύργου είχε προαποφασιστεί από την μελέτη. Το φαινόμενο αυτό, ίσως αφήνει να διαφανεί μια πνοή ελευθερίας από τα εγκόσμια δεσμά της κατακόρυφης γραμμής.

Το 1179, και ενώ κατασκευαζόταν ο δεύτερος όροφος, το έδαφος άρχισε να υποχωρεί και το κτίσμα παρουσίασε κλίση. Σε μια προσπάθεια να αντισταθμίσουν τη κλίση οι μηχανικοί έχτισαν τους επάνω ορόφους με την μια πλευρά ψηλότερη από την άλλη.Το ισόγειο είναι μια τυφλή στοά με κολώνες και κορινθιακά κιονόκρανα. Ο έβδομος όροφος ολοκληρώθηκε το 1319. Το υπερώο αποτελεί πολύ ενδιαφέρον κομμάτι του Πύργου καθώς ενσωματώνει γοτθικά στοιχεία στο κτίριο. Χτίστηκε από τον Tommaso di Andrea Pisano και έχει επτά καμπάνες, μια για κάθε φθόγγο της μουσικής κλίμακας.

Το ύψος του μνημείου φτάνει τα 58,36 μέτρα, έχει οκτώ ορόφους, 293 σκαλοπάτια που οδηγούν στην κορυφή (είναι προσβάσιμα για τους επισκέπτες), και διάμετρο 15,48 μέτρα. Το ισόγειο αποτελείται από 15 μαρμάρινα τόξα, οι επόμενοι έξι όροφοι από 30 τόξα και στον τελευταίο όροφο υπάρχουν 16 τόξα. Διακοσμείται από 207 κίονες με κιονόκρανα κορινθιακού ρυθμού. Η κλίση του Πύργου είναι προς τον Νότο και η κορυφή μετατοπίζεται οριζοντίως περίπου 4 μέτρα.

Το 1990 λόγο αύξησης της κλίσης απαγορεύτηκε η είσοδος στους επισκέπτες. 3-4 χρόνια αργότερα ξεκίνησαν οι εργασίες διάσωσης του μνημείου οι οποίες σύμφωνα με πηγές κόστισαν 27.000.000 ευρώ. Σήμερα είναι προσβάσιμο και ο επισκέπτης μπορεί να ανακαλύψει το εσωτερικό του Πύργου φτάνοντας μέχρι την κορυφή. Οι μηχανικοί μας διαβεβαιώνουν ότι θα είναι ασφαλής και προσβάσιμος για τουλάχιστον τα επόμενα 800 χρόνια.

Το μνημείο αυτό αποτελεί επίσης σταθμό στην πορεία της φυσικής, αφού είναι πασίγνωστο για το πείραμα που έκανε ο Γαλιλαίος όταν βρισκόμενος στη κορυφή του, αποφάσισε να παρατηρήσει την ταχύτητα της πτώσης δύο σωμάτων διαφορετικής μάζας.

Η εικόνα του κτιρίου από μακριά σε ταξιδεύει σε εποχές με πύργους και δράκους, με όμορφες πριγκίπισσες και κακές μάγισσες, σε παραμύθια που όλα είναι δυνατά, σε κόμιξ όπου τα κτίρια κινούνται, επικοινωνούν, έχουν σχέση άμεσης αναλογίας με το ανθρώπινο σώμα.

"Όταν σχεδιάζεις τον πύργο της Πίζας και βλέπεις πόσο απότομα γέρνει σε σχέση με τον καθεδρικό ναό και το βαπτιστήριο, θα συνειδητοποιήσεις ότι αυτό το εκπληκτικό φαινόμενο, περιέχει την ίδια την ουσία της ποίησης. Εξήγησέ το. Προσπάθησε να το εξηγήσεις στον εαυτό σου!" Le Corbusier

Σχεδόν συνειρμικά η ποιητικότητα που αναφέρει ο Le Corbusier, εκτός από την κλίση του κτιρίου με παραπέμπει στο λευκό μάρμαρο από το οποίο είναι κατασκευασμένο το έργο και στην καθαρότητα της γλυπτικής των όγκων.

Ο Πύργος της Πίζας είναι μια αλχημιστική σύνθεση του φωτός με την μάρμαρο, του πλήρες με το κενό, της ιερότητας με την αφαίρεση, του χώρου με τον χρόνο. Θα μπορούσε να είναι ο πύργος μιας ουτοπικής πόλης που φαίνεται έτοιμη να καταρρεύσει αλλά καταφέρνει πάντα να στέκεται και να αναπτύσσεται στους αιώνες, μιας πόλης όπως αυτές που περιγράφει ο Καλβίνο στις ‘’Αόρατες Πόλεις’’. Μολαταύτα ο πραγματικός χώρος έχει βρει την φυσική του θέση σε σχέση με ο,τι τον περιβάλλει, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι στάσιμος στον χώρο και στον χρόνο. Ο Πύργος της Πίζας θα συνεχίσει να μετατοπίζεται, φλερτάροντας με την βαρύτητα για πάντα…








Πηγή artic

2 σχόλια:

  1. Και δεν είναι ο μόνος... https://3otiko.blogspot.gr/2011/12/11.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Δεν το γνωρίζαμε.Ευχαριστούμε για την ενημέρωση!
    Και ούτε ένας στην Ελλάδα. Άρα με τα ψηλά κτίρια το έχουμε, στα γεφύρια κολλάμε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή